انفجاری کیهانی که دانشمندان را گیج کرد
به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از لایو ساینس، در ماه جولای، رصدخانه‌های فضایی موفق به ثبت یک انفجار پرانرژی گاما شدند که برخلاف رویدادهای مشابه، چندین بار در طول یک روز تکرار شد. به‌طور معمول انفجارهای گاما (Gamma-Ray Bursts) فقط چند میلی‌ثانیه تا چند دقیقه دوام می‌آورند، اما انفجار موسوم به GRB 250702BDE یک روز به طول انجامید که برای دانشمندان بی‌سابقه و بسیار مرموز تلقی می‌شود، این انفجار ابتدا توسط ماهواره‌ی Fermi Gamma-ray Space Telescope در دوم ژوئیه ثبت شد، و بعدها تلسکوپ Einstein Probe نیز فعالیتی مرتبط با آن را تقریباً یک روز زودتر ثبت کرده است، برای بررسی بیشتر منشأ این انفجار، رصدخانهٔ زمینی ESO Very Large Telescope و تلسکوپ فضایی هابِل نیز مشارکت کردند. اطلاعات به دست آمده نشان می‌دهد که این رویداد خارج از کهکشان راه شیری رخ داده بوده است.
یکی از بزرگ‌ترین سوالات این است: چه چیزی می‌تواند باعث چنین انفجاری شود که منبع آن زنده بماند و بتواند چندین بار تابش انرژی منتشر کند؟ محققان چند فرضیه را مطرح کرده‌اند:
- احتمال نخست این است که انفجار ناشی از مرگ یک ستاره عظیم (۱۰ تا ۴۰ برابر جرم خورشید) باشد. اما برای تداوم چنین رویدادی، باید «موتوری مرکزی» فعال باقی مانده باشد.
- گزینه دیگر، ربوده شدن یک ستاره (مثلاً کوتوله سفید) توسط یک سیاه‌چاله در رویدادی موسوم به تخریب جزر و مدی (Tidal Disruption Event, TDE) است. اما برای اینکه انفجار به این مدت ادامه پیدا کند، این سیاه‌چاله باید «میان‌جرم» باشد یعنی بین سیاه‌چاله‌های ستاره‌ای و سیاه‌چاله‌های عظیم مرکز کهکشان‌ها
محققان هنوز نتوانسته‌اند محل دقیق منشأ این انفجار را تعیین کنند، که این امر مانع محاسبهٔ دقیق انرژی آزاد شده می‌شود، با این حال این کشف می‌تواند درک ما از سیاه‌چاله‌های میان‌جرم و فیزیک اجرام پرانرژی کیهانی را متحول کند، همچنین اگر این منشأ تأیید شود، می‌تواند اولین شاهد روشن از یک نوع جدید رویداد کیهانی باشد که در حدود ۵۰ سال رصد انفجارهای گاما بی‌سابقه است.
منبع | ایمنا
