امروز پنجشنبه ۱۵ آبانماه ۱۴۰۴، برنامهی «درس هایی از قرآن» با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین قرائتی، از شبکه یک سیما پخش شد. جواب درس هایی از قران ۱۵ ابان در این پست از کلبه سرگرمی آمده است.
برنامه «درسهایی از قرآن» به دلیل شیوه بیان ساده، روان و پرنکته حجتالاسلام قرائتی، همواره یکی از ابزارهای مهم ترویج فرهنگ قرآنی و تفسیر آیات در جامعه بوده است. برگزاری مسابقه هفتگی نیز به جذابیت و تعامل بیشتر مخاطبان با مفاهیم قرآنی کمک میکند و تشویقی برای مطالعه و درک عمیقتر آموزههای دینی است.
در همین ارتباط، پاسخ سؤالات مسابقه درس هایی از قرآن ۱۵ آبانماه ۱۴۰۴ نیز به شرح زیر اعلام شده است:
جواب درس هایی از قران ۱۵ ابان ۱۴۰۴
سوال اول:
جواب سوال اول مسابقه درس هایی از قرآن پخش شده در روز پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۴: آیه ۶ سوره ضحی به کدام ویژگی پیامبر اشاره دارد؟
آیه ۶ سوره ضحی به کدام ویژگی پیامبر اشاره دارد؟
أَ لَمْ یَجِدْکَ یَتِیماً فَآوى «۶» وَ وَجَدَکَ ضَالًّا فَهَدى «۷» وَ وَجَدَکَ عائِلًا فَأَغْنى «۸» فَأَمَّا الْیَتِیمَ فَلا تَقْهَرْ «۹» وَ أَمَّا السَّائِلَ فَلا تَنْهَرْ «۱۰» وَ أَمَّا بِنِعْمَهِ رَبِّکَ فَحَدِّثْ «۱۱»
«۶» آیا تو را یتیم نیافت، پس پناه داد و سامانت بخشید. «۷» و تو را سرگشته یافت، پس هدایت کرد. «۸» و تو را تهىدست یافت و بىنیاز کرد.
«۹» (حال که چنین است) پس بر یتیم قهر و تندى مکن. «۱۰» و سائل را از خود مران. «۱۱» و نعمت پروردگارت را (براى سپاس) بازگو کن.
نکته ها
مراد از «آخرت» در آیه «وَ لَلْآخِرَهُ خَیْرٌ لَکَ مِنَ الْأُولى» یا روز قیامت است و یا عاقبت کار پیامبر در همین دنیا.
قبل از تولد پیامبر صلى الله علیه و آله، پدرش عبداللّه از دنیا رفت. در کودکى مادرش را از دست داد و هشت ساله بود که جدش عبدالمطلب از دنیا رفت و از این رو از درد یتیمان خبر داشت.
جلد ۱۰ – صفحه ۵۱۷
قرآن مىفرماید: «ما ضَلَّ صاحِبُکُمْ وَ ما غَوى» «۱» یعنى پیامبر شما حتّى براى یک لحظه گمراه نبوده است. پس مراد از «وَجَدَکَ ضَالًّا فَهَدى» آن است که اگر هدایت الهى نبود، راه به جایى نمىبردى.
چنانکه در سوره شورى آیه ۵۲ مىفرماید: «ما کُنْتَ تَدْرِی مَا الْکِتابُ وَ لَا الْإِیمانُ وَ لکِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِی بِهِ» اگر لطف ما نبود تو خبرى از کتاب و ایمان نداشتى.
و در سوره یوسف آیه ۳ نیز مىفرماید: «أَوْحَیْنا إِلَیْکَ هذَا الْقُرْآنَ وَ إِنْ کُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الْغافِلِینَ» تو قبل از نزول قرآن از بىخبران بودى.
کلمه «ضال» هم به معناى گمراه است و هم به معناى گمشده، نظیر «الحکمه ضاله المؤمن» «۲» حکمت گمشده مؤمن است.
آرى پیامبر قبل از نزول وحى متحیّر بود و با نور وحى با دستورات و وظیفه الهى خود آشنا مىشد.
«عائل» به فقیر گفته مىشود و «قهر»، غلبه توأم با تحقیر است. «نهر» راندن همراه با خشونت است. عنوان نهر آب نیز به خاطر حرکت تند آب است.
اگر نیازهاى یتیم تأمین نشود مفاسد اخلاقى و اجتماعى فراوانى جامعه را تهدید مىکند و کمبود محبت ممکن است یتیم را به صورت فردى سنگدل و عقدهاى درآورد.
در حدیث مىخوانیم: امیدوار کنندهترین آیات قرآن، آیه «وَ لَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضى» مىباشد که مراد شفاعت است. «۳»
رضاى پیامبر در دنیا و آخرت، مورد نظر خداست. چنانکه در دنیا قبله را براى رضاى او تغییر داد تا یهودیان بر او منت ننهند که رو به بیت المقدّس که قبله ماست نماز مىگزارى.
«فَلَنُوَلِّیَنَّکَ قِبْلَهً تَرْضاها» و در آخرت، مقام شفاعت به او مىدهد تا راضى شود. «وَ لَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضى» «۳»
جواب گزینه ۱) یتیم بودن
……………
سوال دوم:
جواب سوال دوم مسابقه درس هایی از قرآن پخش شده در روز پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۴: پیامبر اکرم چه کسانی را از مسجد بیرون کرد؟
پیامبر اکرم چه کسانی را از مسجد بیرون کرد؟
چون یکبار پیغمبر این کار را کرد. وارد مسجد شد، گفت: قم! بلند شو بیرون برو. «قم،قم، قم» یعنی بلند شو، برو بیرون! گفتند: یا رسول الله! چرا اینها را از مسجد بیرون کردی؟ گفت: اینها نماز میخوانند ولی به فقرا کمک نمیکنند. نمازش قبول نیست. اگر کسی زکات ندهد نمازش هم قبول نیست. نمازش قبول نباشد، هیچ کارش قبول نیست. کسی ممکن است نماز نخواند ولی خیلی کار خیر بکند. قبول نیست. آقا نماز است، میدانم. کار خیر است، کار خیری که با نماز باشد. اگر چای را در آفتابه بریزند، شما میخوری؟ بهترین چای را در آفتابه بریزند، میگوییم: نه، من چای میخورم که در فنجان باشد. خدا هم از این کارها میکند، میگوید: من عبادتی را قبول میکنم که با نماز باشد. اگر کسی اهل نماز نباشد، تمام اموالش را هم وقف کند فایده ندارد.
جواب گزینه ۳) تارکان زکات و انفاق
………………..
سوال سوم:
جواب سوال سوم مسابقه درس هایی از قرآن پخش شده در روز پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۴: اقامه نماز در مسجد،از کدام شرایط نماز است؟
اقامه نماز در مسجد،از کدام شرایط نماز است؟
انواع قبولیها، ۱- شرایط صحت، شرایط قبولی، شرایط کمال. سه رقم شرط داریم. بعضی چیزها اگر نباشد صحیح نیست. مثلاً شما بی وضو نماز بخوانید. وضو شرط است ولی اگر نباشد نماز صحیح نیست. قبله شرط است، اگر رو به قبله نباشد نماز صحیح نیست. بعضی نه، نماز صحیح است ولی قبول نیست. مثل زن وشوهری که به هم نیش میزنند. زن و شوهری که به هم نیش میزنند نمازشان درست است ولی چون به هم نیش میزنند و آئین همسرداری بلد نیستند، قبول نیست. مثل همان چای در آفتابه، چای در آفتابه چای هست ولی نمیخورند. بعضی وقتها شرط کمال است. نماز کسی که همسایه مسجد هست قبول هست، صحیح هم هست اما نمازش ناقص است. چون تو که همسایه مسجد هستی برو مسجد. «لا صلاه لجار المسجد الا فی المسجد»(بحارالانوار/ج۸۰/ص۳۷۹) گاهی وقتها میگوید: آقا نمازم درست است؟ میگوییم: نمازت درست است ولی قبول نیست.
جواب گزینه ۳) شرایط کمال
……………………
سوال چهارم:
جواب سوال چهارم مسابقه درس هایی از قرآن پخش شده در روز پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۴: آیه ۱۲۰ سوره آل عمران به کدام ویژگی دشمنان اشاره دارد؟
آیه ۱۲۰ سوره آل عمران به کدام ویژگی دشمنان اشاره دارد؟
إِنْ تَمْسَسْکُمْ حَسَنَهٌ تَسُؤْهُمْ وَ إِنْ تُصِبْکُمْ سَیِّئَهٌ یَفْرَحُوا بِها وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا لا یَضُرُّکُمْ کَیْدُهُمْ شَیْئاً إِنَّ اللَّهَ بِما یَعْمَلُونَ مُحِیطٌ «۱۲۰»
اگر خوبى به شما رسد، آنان را غمگین سازد و اگر بدى به شما رسد، آنها بدان شادمان مىشوند و اگر (در برابرشان) صبر کنید و پرهیزکار باشید، حیلهى بدخواهانهى آنان هیچگونه آسیبى به شما نرساند. همانا خداوند به آنچه انجام مىدهند احاطه دارد.
نکته ها
این آیه راه شناختِ دوست و دشمن را بیان مىکند که آن، توجّه به روحیات و عکسالعمل دیگران در مواقع کامیابى و یا ناکامى مسلمانان است. در سیاست خارجى نیز توجّه به محکوم کردنها، تأیید و تکذیبها، و انواع کمکها و تبلیغات، لازم است.
در آیات قبل، به مسلمانان سفارش کرد که دشمنان را نه یاور همراه خود بگیرند و نه دوست خود. این آیه مىفرماید: این برخورد ممکن است تاوان سختى داشته باشد و آنان علیه شما توطئه کنند، بنابراین شما باید اهل صبر و تقوا باشید، تا حیلههاى آنان ضربهاى به شما نزند.
پیام ها
– حسادتِ دشمنان به قدرى است که اگر اندک خیرى به شما برسد، ناراحت مىشوند. «إِنْ تَمْسَسْکُمْ حَسَنَهٌ تَسُؤْهُمْ»
۲- راه نفوذ دشمن در مسلمانان، یا ترس و طمع خودمان است و یا بىپروایى و بىتقوایى ما که صبر و تقوا، راه چاره آن است. «إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا لا یَضُرُّکُمْ»
۳- در مقابله با حسودانى که از رشد ما ناراحتند، صبر و تقوا چارهساز و کلید
جلد ۱ – صفحه ۵۹۴
پیروزى است. «إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا لا یَضُرُّکُمْ»
۴- خداوند با افشاى روحیّات دشمن، به مسلمانان هم روحیّه مىدهد و هم بیدار باش. «إِنْ تَمْسَسْکُمْ حَسَنَهٌ تَسُؤْهُمْ … لا یَضُرُّکُمْ کَیْدُهُمْ»
جواب گزینه ۳)هر دو مورد
………………..
سوال پنجم:
جواب سوال پنجم مسابقه درس هایی از قرآن پخش شده در روز پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۴ در این پست از کلبه سرگرمی آمده است: کدام یک از موارد ذیل، از شرایط قبولی نماز است؟
کدام یک از موارد ذیل، از شرایط قبولی نماز است؟
اگر میخواهی صحیح باشد این کار، قبله، وضو، چه و چه… اگر میخواهی قبول باشد باید لقمهات حلال باشد. کسی که لقمهاش حرام است، نمازش درست است و ممکن است حمد و سورهاش هم با تجوید بخواند. خیلی صوتش قشنگ باشد. اما چون لقمه حرام در شکمش هست، قبول نمیشود. مثل هواپیمای لوکسی که گازوئیل درونش بریزند. هواپیما هرچه هم درونش باشد، گازوئیل عوض بنزین بریزی، نمیپرد. لقمه…
بعضی وقتها نماز صحیح است و قبول هم هست اما ناقص است. تو که سر نماز میروی، یک شانه به سر و صورتت بزن. ثوابش بیشتر میشود. گلاب بزن ثوابش یشتر است. انگشتر عقیق باشد ثوابش بیشتر است. برو مسجد ثوابش بیشتر است. اول وقت ثوابش بیشتر است. با جماعت ثوابش بیشتر است. چه میگویم؟
جواب گزینه ۲) لقمه حلال
………….
جواب درس هایی از قرآن ۱۵ آبان ۱۴۰۴
۱ـ آیه ۶ سوره ضحی به کدام ویژگی پیامبر اشاره دارد؟
۱) یتیم بودن❇️
۲) فقیر بودن
۳) سیّد بودن
۲ـ پیامبر اکرم چه کسانی را از مسجد بیرون کرد؟
۱) کافران و مشرکان
۲) منافقان و ریاکاران
۳) تارکان زکات و انفاق❇️
۳ـ اقامه نماز در مسجد، از کدام شرایط نماز است؟
۱) شرایط صحت
۲) شرایط قبولی
۳) شرایط کمال❇️
۴ـ آیه ۱۲۰ سوره آل عمران به کدام ویژگی دشمنان اشاره دارد؟
۱) اگر خیری به شما برسد ناراحت میشوند
۲) اگر زیانی به شما برسد خوشحال میشوند
۳) هر دو مورد❇️
۵ـ کدام یک از موارد ذیل، از شرایط قبولی نماز است؟
۱) وضو یا تیمم
۲) لقمه حلال❇️
۳) عطر و مسواک
در درسهایی از قرآن ۱۵ آبان ۱۴۰۴ چه گذشت؟
موضوع: شناخت ظرفیتهای انسان
در برنامه این هفتهی «درسهایی از قرآن» با سخنرانی حجتالاسلام قرائتی، موضوع «شناخت ظرفیتهای انسان» بررسی شد. ایشان در سخنان خود بر اهمیت بهرهگیری درست از نعمتهای الهی، توجه به کارهای واجب پیش از مستحبات، و نقش نیت خیر در رشد فردی و اجتماعی تأکید کردند.
سلامت و نشاط، سرمایههای بزرگ انسان
قرائتی با اشاره به ظرفیتهای فراوانی که خداوند در وجود انسان قرار داده است، گفت: بسیاری از مردم تنها از بخش اندکی از استعدادهای خود استفاده میکنند. جوانی، سلامتی و نشاط سه سرمایهی بزرگ انسان است و باید در مسیر هدفهای الهی مصرف شود، نه صرفاً در مسیر مدرک و کنکور.
او بهعنوان نمونه از فرد نابینایی یاد کرد که با همت خود مؤسسهای برای آموزش نابینایان تأسیس کرد و توانست ظرفیت وجودیاش را به فعلیت برساند.
انسانهای مؤثر، حتی بدون مقام و سمت
در ادامه، قرائتی به زندگی روحانی فعالی اشاره کرد که دههها پیش بدون داشتن مقام رسمی، برای آموزش نابینایان و یتیمان فعالیت میکرد و نخستین انجمنهای مددکاری و مدارس ویژه را پایهگذاری نمود. او با استناد به آیهی «أَلَمْ یَجِدْکَ یَتِیمًا فَآوَى» (ضحی/۶) گفت: هر انسان معمولی میتواند اثرات بزرگی در جامعه بر جای بگذارد.
جبران الهی در برابر کارهای خیر
به گفتهی این مفسر قرآن، خداوند پاداش کارهای نیک را حتی در همین دنیا جبران میکند. وی در مثالی از پزشکی ایرانی یاد کرد که با ازخودگذشتگی به مجروحان جنگ خدمت کرد و سالها بعد، خداوند همان نیکی را با نجات فرزند تاجر نیکوکاری که به او کمک کرده بود، جبران نمود.
قرائتی افزود: «فَإِنَّ اللَّهَ شَاکِرٌ عَلِیمٌ» (بقره/۱۵۸)؛ یعنی خداوند قدرشناس اعمال خیر بندگان است.
عبادت واقعی در خدمت به مردم
وی با تأکید بر اینکه عبادت بدون خدمت به مردم ناقص است، گفت: پیامبر(ص) کسانی را که نماز میخواندند اما زکات نمیدادند، از مسجد بیرون کرد. عبادتی که با حقالناس و عمل صالح همراه نباشد، پذیرفته نمیشود.
تقدم واجب بر مستحب
قرائتی خطاب به خیرین مدرسهساز گفت: اگر خمس و زکات ندهند، کار خیرشان قبول نیست، زیرا در اسلام عمل واجب بر مستحب مقدم است. او با اشاره به آیهی «إِنَّمَا یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ» (مائده/۲۷) خاطرنشان کرد: حتی نماز صحیح نیز در صورت لقمهی حرام، مورد قبول خدا نیست.
ضرورت مدیریت ظرفیتها و زمان
قرائتی با هشدار نسبت به هدر رفتن استعدادها و وقت جوانان گفت: برخی ظرفیتها را در امور بیفایده مصرف میکنند. وی بر یادگیری مهارتها و استفاده درست از فضای مجازی تأکید کرد تا نسل جوان دچار انفعال نشود.
دشمن از پیشرفت جوانان ایران ناراحت است
او با استناد به آیهی «إِن تَمْسَسْکُمْ حَسَنَهٌ تَسُؤْهُمْ...» (آلعمران/۱۲۰) گفت: دشمنان از رشد علمی و ایمانی جوانان ایرانی ناراحت میشوند، زیرا پیشرفت کشور برخلاف خواستهی آنان است. بنابراین باید ظرفیتهای خود را در مسیر تعالی و خدمت به جامعه اسلامی به کار گیریم.
در پایان، قرائتی با تأکید بر بینهایت بودن ظرفیت انسان گفت: حتی نیت خیر نیز عبادت محسوب میشود. اسلام میخواهد انسانهایی تربیت کند که خیرخواه تمام بشریت باشند و برای سعادت دیگران نیز دعا کنند.
