خودروها، جاسوسان جدید و خطرناک امروز
خودروهای امروزی خیلی وقت است که از مرحله یک وسیله ساده برای رفتوآمد عبور کردهاند؛ آنها حالا شباهت زیادی به کامپیوترهای متحرکی دارند که بیوقفه داده جمع میکنند.
امیرمسعود عابدین: چند سال پیش، اپل در یک آگهی تبلیغاتی ادعا کرد که با آیپد پرو وارد «دنیای پسا کامپیوتر» شدهایم. شاید آن زمان خیلیها این حرف را شوخی گرفتند، اما امروز وقتی به خودروهای مدرن نگاه میکنیم، ماجرا جور دیگری است. دیگر مرز میان دستگاهی مثل لپتاپ و وسیلهای مثل خودرو روشن و ساده نیست. ماشینهای جدید در ظاهر همان وسیله چهارچرخ همیشگیاند، اما در باطن به شبکهای از پردازشگرها، سیستمعاملها، حافظهها، اپلیکیشنها و حسگرهای همیشهمتصل تبدیل شدهاند.
درست مثل هر دستگاه هوشمند دیگری که به اینترنت وصل است، آنها هم از ما اطلاعات جمع میکنند؛ خیلی بیشتر از آنچه تصورش را میکنیم.
جاسوسی آرام و قانونی!
امروزه تقریبا تمام خودروسازان بزرگ جهان از مشتریان خود داده جمعآوری میکنند. این فرآیند نه پنهانی است و نه غیرقانونی، اما بهقدری گسترده است که بسیاری را نگران کرده. برای مثال، بیامو چندی پیش اعتراف کرد که از دهها میلیون خودروی فعالش اطلاعات رفتاری رانندگان را دریافت میکند؛ از نحوه کار با سیستم سرگرمی گرفته تا چیزهایی که در کابین انتخاب یا لمس میکنند.
ممکن است این کار در ظاهر برای بهبود تجربه رانندگی مفید به نظر برسد، اما بنیاد موزیلا در گزارشی که چند سال پیش منتشر کرد نشان داد حجم اطلاعاتی که خودروهای جدید جمع میکنند بسیار بیشتر و حساستر از چیزی است که تصور میکنیم؛ از موقعیت GPS و سرعت و نحوه ترمز گرفتن تا حتی تصاویر دوربینهای داخلی.
چه چیزهایی از شما ثبت میشود؟
خودروهای متصل به اینترنت عملا تبدیل به دستگاههای نظارتی تمامعیار شدهاند. بسته به شرکت سازنده، آنها میتوانند موارد زیر را ضبط و ارسال کنند:
-
موقعیت لحظه به لحظه خودرو
-
مسیرهای طیشده و جهت حرکت
-
وضعیت فنی خودرو، مثل دور موتور، دما، خطاها
-
نحوه رانندگی: شدت ترمز، میزان فشردن گاز، سرعت متوسط
-
تصاویر و ویدئوها از دوربین جلو یا داخل کابین
-
عادتهای رسانهای: چیزی که گوش میدهید، برنامههایی که استفاده میکنید
-
حتی اطلاعات بیومتریک در برخی خودروها
فورد در سیاست حریم خصوصی خود بهطور صریح اعلام کرده که حتی اگر کاربر اجازه ندهد، ممکن است اطلاعات مکانی خودرو را برای حفاظت از منافع خود ذخیره کند. همین شرکت پیشتر علاقهاش را به توسعه خودرویی که بتواند خودش را توقیف کند نیز نشان داده است: ماشینی که اگر اقساط عقب بیفتد، شما را از ورود به آن منع میکند و سپس خودش به سمت نمایندگی حرکت میکند.
هیوندای نیز با سرویس Bluelink، دادههای گستردهای از رانندگان ثبت میکند؛ دادههایی که هم برای تحقیقات داخلی و هم برای فروش به شرکتهای دیگر کاربرد دارند.
ماشینی که شما را میبیند و همه چیز را ذخیره میکند
خودروهای جدید نه فقط فعالیت راننده را ثبت میکنند، بلکه با مجموعهای از دوربینها و سنسورهای بیرونی، محیط اطراف را هم ثبت میکنند. یک خودرو در طول یک روز عادی میتواند صدها گیگابایت اطلاعات جمعآوری کند؛ اطلاعاتی که راننده حتی خبر ندارد وجود دارند.
این دادهها به خودروسازان امکان میدهد تا رفتار رانندگان را دقیق بررسی کنند: کدام دکمهها بیشتر استفاده میشود، کدام قابلیتها محبوب نیستند و غیره. به عبارت دیگر، ماشینها آرامآرام همان مسیر گوشیهای هوشمند را میروند؛ با این تفاوت که خودروها بسیار صمیمیتر، شخصیتر و به زندگی روزمره ما نزدیکتر هستند.
خودروها به چیزی فراتر از کامپیوتر تبدیل شدهاند
اپل شاید سالها پیش در بیان اینکه کامپیوتر دیگر معنای سابقش را ندارد، اشتباه میکرد؛ اما خودروها واقعا این تعریف را دگرگون کردهاند. آنها حالا ترکیبی از ماشین، گوشی هوشمند، ردیاب و دوربین نظارتیاند. وسیلهای که هر روز استفاده میکنیم و شاید اصلا ندانیم چه تصویری از زندگی ما به بیرون مخابره میکند.
ماشینهای مدرن فقط کامپیوتر نیستند، بلکه به ابزاری تبدیل شدهاند که بیش از هر زمان دیگری میتواند در زندگی شخصی ما نفوذ کند.
منبع: motor۱
۲۲۷۳۲۲
