سال ادبیات چندصدایی؛ از رمانهای هویتمحور تا خاطرات ستارهها/ سال زنان، سیاست و روایتهای شخصی
در آستانهی پایان سال ۲۰۲۵، روزنامهی گاردین طبق سنت هر سالهی خود، فهرستی جامع از بهترین کتابهای سال را منتشر کرد؛ فهرستی که از رمانهای شاخص و بازگشت نویسندگان بزرگ گرفته تا آثار درخشان در حوزههای تاریخ، علوم، شعر، کودکان، گرافیکنوول و آشپزی را دربرمیگیرد. امسال نیز طیفی گسترده از نویسندگان مطرح، از چیماماندا انگزی آدیچی و توماس پینچن گرفته تا مارگارت اتوود، جیسون برک، آلیسون بکدل، و هان کانگ، در این فهرست حضور دارند. منتقدان گاردین در هر بخش، مهمترین، تأثیرگذارترین و خواندنیترین عناوین ۲۰۲۵ را انتخاب کردهاند.
ریحانه اسکندری: روزنامهی گاردین در گزارشی مفصل، مجموعهای از برترین آثار منتشرشده در سال ۲۰۲۵ را در دستهبندیهای مختلف معرفی کرده است. این فهرست که حاصل انتخاب منتقدان و دبیران بخشهای ادبی گاردین است، تصویری روشن از جریانهای ادبی و فکری سال ارائه میکند.
بهترین کتاب در بخش داستانی
دبیر بخش داستان گاردین امسال طیفی متنوع از رمانها را انتخاب کرده است. با این که در این بخش نام کتابهای مثل «بلیط سایه» از توماس پینچن که اخیرا بازگشتی شگفتانگیز به دنیای رماننویسی داشته است است و همچنین رمان «گوشت» از دیوید سالی که برندهی جایزه بوکر در همین سال شده است دیده میشود اما انتخاب اول منتقدان گاردین مشخص است.
شمارش رویاها؛ روایتی از هویت، عشق و زخمهای نادیده زنان نیجریهای
کتاب اول در این بخش از نظر منتقدان گاردین، «شمارش رویاها» نوشته چیماماندا انگزی آدیچی است. «شمارش رویاها» تازهترین اثر این نویسنده است؛ نویسندهای که سالهاست به عنوان یکی از مهمترین صداهای ادبیات معاصر شناخته میشود. آدیچی در این کتاب جهان چهار زن نیجریهای را در کنار هم قرار میدهد؛ زنانی که هرکدام با گذشته، انتخابها و زخمهای پنهان خود روبهرو هستند و تلاش میکنند معنای تازهای برای عشق و هویت شخصیشان پیدا کنند.
در مرکز روایت، چیاماکا قرار دارد؛ نویسندهای که بعد از مهاجرت به آمریکا، در روزهای سنگین همهگیری کرونا ناگهان با خاطرات گذشته روبهرو میشود. او میان پشیمانیها، انتخابهای سخت و جستجوی دوباره خود، به مرور درمییابد که هیچچیز به اندازه مواجهه با حقیقت، جسارت نمیخواهد.
زیکورا، دوست صمیمی چیاماکا، وکیل برجستهای است که عقبنشینی از یک رابطه شکستخورده او را وادار میکند به آغوش کسی بازگردد که هرگز تصور نمیکرد روزی به او نیاز پیدا کند. آدیچی با دقتی روانشناسانه، لایههای درونی این زن را کالبدشکافی میکند؛ زنی که قدرت بیرونیاش همیشه پوششی بوده بر آشوبهای درون.
در کنار این دو، اوملگور، دخترخاله ثروتمند و بیپروا، حضور دارد؛ زنی که در ظاهر همه چیز دارد، اما در واقعیت با پرسشهای سختی درباره انتخابهایش و معنای واقعی موفقیت درگیر است. آدیچی رابطه او با خودش را بیش از هر چیز به تصویر میکشد؛ رابطهای تیرهوتار میان شک، جاهطلبی و میل به رهایی.
و در نهایت کادیاتو، خدمتکار چیاماکا که زندگیاش در سکوت جریان دارد و در تلاش است آیندهای بهتر برای دخترش بسازد. او اما با بحرانی روبهرو میشود که همه زحماتش را تهدید میکند؛ بحرانی که بخشی از رنج خاموش زنان مهاجر را بازتاب میدهد.
رمانی درباره انتخابها و پیامدهایشان
«شمارش رویاها» فقط داستان چهار زن نیست؛ آدیچی از خلال سرنوشت آنها پرسشهایی اساسی درباره عشق، صداقت در روابط، مادرانگی و معنای خوشبختی طرح میکند. قلم او مثل همیشه سرشار از ظرافت احساسی و نگاه انسانی است؛ نگاهی که مخاطب را وادار میکند از سطح روایت عبور کند و وارد دنیای پیچیده شخصیتها شود.
زبان آدیچی در این رمان دقیق ولی احساسی است. او با صبر و مهارت، شخصیتهایی میسازد که واقعی، قابل لمس و باورپذیرند؛ زنانی که میان سنتهای فرهنگی نیجریه و واقعیت زندگی مهاجرتشده در آمریکا دستوپا میزنند.
نویسندهای که ادبیات جهان را تغییر داد
چیماماندا انگوزی آدیچی حالا دیگر تنها یک نویسنده نیست؛ او نماد ادبیات آفریقای معاصر است. با رمانهایی چون «آمریکانا» و «نیمی از یک خورشید زرد» نهتنها جوایز معتبر جهانی را دریافت کرده، بلکه توانسته نگاه جهان را نسبت به تجربه مهاجرت، تبعیض نژادی، تاریخ نیجریه و هویت زنان را تغییر دهد.
آدیچی در سخنرانیهای مشهورش درباره فمینیسم نیز تأثیر بسیاری گذاشته و به یکی از مهمترین صداهای زنانه در زمانه ما تبدیل شده است. رمان «شمارش رویاها» ادامه مسیر همین نگاه است؛ روایتی عمیق و چندلایه که جایگاه آدیچی را دوباره به عنوان یکی از برجستهترین نویسندگان نسل خود تثبیت میکند.
به گفتهی گاردین، قابل توجه است که این بخش امسال شاهد بازتعریف روایتهای شخصی و سیاسی در قالبهای نو بوده است.
بهترین خاطرهنگاریها و زندگینامههای ۲۰۲۵
ستارهها از زندگی خود میگویند
سال ۲۰۲۵ برای علاقهمندان به خاطرهنگاری و زندگینامهها سالی پربار بوده است. از بازیگران نامآور مانند آنتونی هاپکینز و کتی برک که از هنر بازیگری خود میگویند، تا رهبران سیاسی مانند جاسیندا آردرن و نیکولا استورجن که به تجربههای زندگی و چالشهایشان در قدرت پرداختهاند، و نویسندگان برجستهای چون مارگارت اتوود که به مرور یک زندگی پرمعنا پرداختهاند، همه در این فهرست جای دارند.
برای مارگارت اتوود، نویسندهای که بیش از ۴۰ میلیون نسخه از آثارش فروش رفته است، ایده نوشتن درباره زندگی شخصی «بسیار کسلکننده» به نظر میرسید. او میگوید: «چه کسی دوست دارد درباره کسی بخواند که پشت میز نشسته و کاغذهای سفید را خراب میکند؟» با این حال، اتوود این کار را انجام داد. رمان زندگینامهای «کتاب زندگیها: نوعی خاطرات» در ۶۲۴ صفحه، نه تنها زندگی و آثار او را ثبت میکند، بلکه نمونهای عالی از خرد و شوخطبعی اوست.
همچنین هلن گارنر با مجموعه خاطرات «چگونه یک داستان را پایان دهیم» که جایزه بیلی جیفورد را برده، بیش از ۲۰ سال از زندگی شخصی، حرفهای و ازدواجهای پایانیافته خود را به تصویر میکشد. این کتاب با ترکیب نگاههای روزمره و لحظات طعنهآمیز و همچنین خودکاوی عمیق، سبکی ساده و در عین حال مسحورکننده دارد.
در میان مادران بزرگ و تأثیرگذار، ارونداتی روی در کتاب « مادر مقدس به سوی من میآید» و جونگ چانگ در «پرواز، قوشهای وحشی» جایگاه ویژهای دارند.
روی در این اثر نشان میدهد که مادرش، با وجود پدری خشن و الکلی، چگونه علیه پدرسالاری ایستاد و برای حقوق زنان مبارزه کرد، هرچند که در رفتار با دختر خود بیرحم بود. او مادرش را «پناهگاه و طوفان من» توصیف میکند و با صداقت و همدلی به تضادهای او میپردازد. کتاب چانگ ادامهای بر اثر پرفروش او «قوشهای وحشی» است و نشان میدهد که تنها با کمک مادرش، که داستانهای خانوادگی را بازگو میکرد و وضعیت چین را به اطلاع او میرساند، خلق این کتاب امکانپذیر شد.
تینا نولز در «شیرزن» نگاهی نامتعارف به مادری دارد، زیرا واقعیتِ بزرگکردنِ دو ابرستارهٔ موسیقی _ بیانسه و سولانژ _ را آشکار میکند. میآموزیم که نولز، که مادربزرگِ مادربزرگش سلستین بردهای در لوئیزیانا بود، چگونه به «مادرِ صحنه»ای تمامعیار بدل شد؛ مادری که دخترانش را در راه تحقق رؤیاهای خلاقانهشان هدایت کرد و همزمان حس غرور نسبت به سیاهپوستبودن و زنبودن را در آنان پرورش داد.
در میان خاطرهنگاریهای ستارهها، کتاب «بچه، ما خوب انجامش دادیم» از آنتونی هاپکینز برجسته است. او زندگی و حرفه خود را با صداقت و بدون تزئین روایت میکند و به مشکلات خود با اضطراب و اعتیاد میپردازد، از جمله رانندگی مست از آریزونا تا لسآنجلس.
کیتی برک در «ذهنیتی از خود من » از دوران کودکی در یک آپارتمان شورا در ایزلینگتون میگوید، جایی که با پدر الکلی و گاه خشنش یک اتاق را شریک بود. خاطرات او از مدرسه تئاتر آنا شر و تجربیات کوتاهش در سینما به او فرصت داد، تجربهای پرکشش از مواجهه یک زن طبقه کارگر با صنعت سینما ارائه میدهد.
پتی اسمیت در کتاب «نان فرشتگان» روایتگر کودکی فقیر و بیماریهای متعدد خود است، و زندگی و بازگشتش به موسیقی بعد از از دست دادنهای شخصی را شرح میدهد.
لایونل ریچی در «واقعاً» مسیر زندگی خود از آلاباما تا شهرت جهانی را بررسی میکند و در این مسیر با شخصیتهای مشهوری چون گرگوری پک و نلسون ماندلا دیدار داشته است.
خاطرهنگاریها همچنین شامل کتابهای «چیزها در طبیعت فقط رشد میکنند» از یییون لی است که با روایتهای دردناک و در عین حال انسانی، مرگ، فقدان و مراقبت از بیماران را به تصویر میکشند.
زندگینامههای شخصیتهای فرهنگی نیز سال درخشانی داشتهاند: ران چرنو با «مارک تواین»، اندرو گراهام-دیکسون با «ورمیر: زندگی گمشده و یافتشده»، فرانسیس ویلسون با «جرقه الکتریکی» درباره موریل اسپارک از آثار برگزیده این بخش هستند.
در نهایت، ایان پنمن با «اریک ساتی: سهگانه» به روشی تازه بیوگرافی یک موسیقیدان فرانسوی را به شکل دایرهالمعارف الفبایی ارائه داده است؛ اثری عجیب و شیرین همانند شخصیت موضوع خود.
بهترین رمانهای جنایی و هیجانی سال ۲۰۲۵
جاسوسان شکستخورده و اسرار تاریک، از میک هرون تا یاکوتسو
اگر قرار باشد قهرمانانی داشته باشیم که سزاوارش هستیم، جکسون لمب، رهبر بددهن و بینظم گروهی از جاسوسان شکستخورده، دقیقاً مرد زمانه ماست. با انتشار «سرزمین دلقکها»، نهمین کتاب از مجموعه طنز و هیجانانگیز میک هرون، و پخش فصل پنجم سریال اقتباسی «اسبهای آرام»، این سال برای هرون سالی درخشان بود. در جدیدترین ماجرا، لمب و تیم «بازندهها، ناسازگارها و الکلیها» با تهدید افشای اسرار یک مأمور دوگانه ای آر آی، با وفاداری و خیانت در پیچیدهترین سطح روبهرو میشوند و پرده از جنبه تاریک امنیت ملی برمیدارند.
موضوعات مسئولیت، همدستی، اخلاق حرفهای و طبقه اجتماعی، محور «دروغگوی خوب» نوشته دنیس مینا است. وقتی مخترع یک معیار پیشبینی لکههای خون متوجه نقصهای آن میشود که ممکن است به محکومیت ناعادلانه منجر شده باشد، باید تصمیم بگیرد چه کند. این داستان تنشزا و قدرتمند یادآوری میکند که عنصر انسانی چگونه میتواند یک روش علمی ظاهراً عینی را تضعیف کند.
کتاب «جنگجویان زمستان» نوشته اولیویه نورک داستان واقعی تهاجم اتحاد جماهیر شوروی به فنلاند در سال ۱۹۳۹ و قهرمانی سیمو هایها، تکتیرانداز فنلاندی که نیروهای استالین او را «مرگ سفید» میخواندند، روایت میکند. همچنین «اشباح رم» اثر جوزف اوکانر، دومین کتاب از سهگانه فرار از رم، داستان مقاومت در ایتالیا تحت اشغال نازیها را ادامه میدهد و همانند نسخه قبلی، خواننده را درگیر و تحت تأثیر قرار میدهد.
نویسنده ایرلندی شمالی ائوین مکنیمی با «اداره» داستانی بر اساس تجربه خانوادگی خود در اداره صرافی نزدیک مرز ایرلند میسازد و آن را در زمینه خشونت سیاسی دهه ۱۹۸۰ و روابط شکستخورده یک گانگستر متأهل با معشوقه جوانش قرار میدهد. زمان، مکان، اخلاقیات کجومعوج و مردانگی با نثر زیبا و موجز به تصویر کشیده شدهاند.
رمان سوم ابیگیل دین، «مرگ ما» ، به تأثیر یک جرم خشونتآمیز بر زندگی زناشویی میپردازد؛ حادثهای که شامل تجاوز نیز میشود و ۲۵ سال بعد، متهم که سلسله جرایم مشابهی مرتکب شده، محاکمه میشود. دین با تلفیق دیدگاههای گذشته و حال زن و شوهر طلاقگرفته، یک تریلر روانشناختی استثنایی و همزمان داستان عشقی ارائه میدهد.
بلیندا باور با بازگرداندن پاتریک فورت، شخصیت اصلی رمان ۲۰۱۳ خود «گردگیر» در کتاب «چیزی غیرممکن» ، به دنیای وسواسآمیز جمعآوری تخم پرندگان بازمیگردد. این رمان میان دهه ۱۹۲۰ یورکشایر و قرن ۲۱ میچرخد و همزمان خندهدار، تأثیرگذار و غیرقابل پیشبینی است.
رمانهای کلاسیک سبک جنایی همچنان محبوبند، اما برخی نویسندگان با بهرهگیری از عناصر آن، موضوعات تازهای کاوش میکنند. «بازی منصفانه» اثر لوئیز هگارتی نمونهای برجسته است: داستانی که با یک مهمانی مرموز شروع میشود و همزمان دو روایت جداگانه و هوشمندانه از یک قتل واقعی را ارائه میدهد.
بهترین کتابهای تاریخ و سیاست سال ۲۰۲۵
انقلابها، جنگها و سیاستهای امروز در قاب تاریخ
ما در عصری زندگی میکنیم که بسیار سیاسی اما به شکل عجیبی غیرانقلابی است؛ عصری از هشتگها به جای سنگرها. شاید به همین دلیل، بسیاری از نویسندگان امسال با حس نوستالژیک به زمانهای نگاه کردهاند که باورهای راسخ هنوز در جهان واقعی تأثیر داشتند.
«انقلابیون» نوشته جیسون برک، دهه ۱۹۷۰ را بازخوانی میکند، زمانی که به نظر میرسید آینده خاورمیانه ممکن است قرمز (کمونیست) به جای سبز (اسلامی) باشد. کتاب تصویری ژئوپولیتیک از مردان ولگرد با ژاکتهای مخملی و سبیلهای پهن و زنانی با نظریهها و سلاحهای خودکار ارائه میدهد. بسیاری از آنها نه برای مارکسیسم، بلکه برای آشوب و هرجومرج به صحنه آمده بودند. خواندن داستان ربودنها و گروگانگیریهای آنها، اعتراضات امروزی با رنگ نارنجی را کودکانه جلوه میدهد.
«اثر بیگانگی» اثر اون هدرلی به نوعی شورش ملایمتر میپردازد: زندگینامه جمعی معماران، طراحان و کارگردانانی از اروپا که نیمه قرن گذشته به بریتانیا آمدند. اگر هایک و پوپر را به عنوان محافظهکاران جذبشده به جریان اصلی را میشناسیم، اما هدرلی رادیکالهای فراموششدهای را به ما معرفی میکند که بتن را وارد خط افق شهرهایمان کردند و ما را از رخوت و رضایتخاطر بیرون کشیدند.
کتاب «بهترین هتل در کابل» اثر لیز دوست، اینجا، خبرنگار بیبیسی روایتی همدلانه از پایتخت افغانستان ارائه میدهد، آن هم از منظر هتل اینترکانتیننتال _ از دوران سالنهای رقص و بیکینیها در دهه ۱۹۷۰ تا زمانی که در دوره اشغال آمریکا به دژی برای دفع بمبگذاران انتحاری طالبان بدل شد. این کتاب بیش از هر چیز ادای احترامی است به مردمی که با وجود هجومها و جنگ داخلی، همچنان شاداب، سرزنده و بهطرزی سرسخت تابآور باقی ماندهاند.
«سرزمین مادری» اثر ریچارد بک آمریکا را به فهرست کشورهایی که پس از ۱۱ سپتامبر آسیب دیدند، اضافه میکند. با نثری مناسب نشان میدهد پارانویا که به عراق و افغانستان صادر شد، نهایتاً به یک رویکرد اقتدارگرا تبدیل شد. کتاب تحریککننده اما عاری از اغراق است و شما را متقاعد میکند که از سال ۲۰۰۱ هیچ لیبرالی در کاخ سفید مستقر نبوده است.
«یک مورخ در غزه» اثر ژان پیر فیلیو، فصلی هولناک از خاورمیانه مدرن را روایت میکند. این اثر گواه عینی و بیرحمانهای است بر ویرانیهای اعمالشده توسط اسرائیل با حمایت انگلستان و آمریکا، و یکی از مستندترین منابع درباره تراژدی فلسطینیان است.
در کتاب «آزادی بیان چیست؟» اثر فارا دابویوالا، تاریخچهای از تلاشها برای ایجاد آزادی بیان از دهه ۱۷۲۰ تا امروز ارائه میشود. نویسنده نشان میدهد چگونه منافع شخصی و آرمانگرایی، آزادی بیان را به نوعی ایمان مدنی تبدیل کرده است.
در کتاب «نقش اقلیت» اثر اش سارکار، تمرکززدایی سیاسی و هویتگرایی نقد میشود و نویسنده پیشنهاد میکند کارگران باید اختلافات کوچک را کنار بگذارند و علیه نخبگان متحد شوند.
کتاب «دستمزدهای کار خانه» اثر امیلی کالاچی، جنبشی را بررسی میکند که خواستار پرداخت برای کار بیحقوق مادران و زنان خانهدار بود. این اثر فمینیسمی رادیکال و در عین حال شوخطبعانه را زنده میکند.
در «سرزمین مادری» اثر جولیا ایوف، مسیر زنانه روسیه از آزادیهای انقلابی تا بازگشت پدرسالاری در دوران پوتین بررسی میشود. با مجموعهای از پرترههای جذاب، نویسنده نشان میدهد چگونه مردانگی پساسرمایهداری و حمایت کلیسای ارتدکس، تسلیم بودن را دوباره به فضیلت تبدیل کرده است.
بهترین کتابهای شعر سال ۲۰۲۵
سال ۲۰۲۵ با مجموعههای شعری چشمگیری همراه بود که مرزهای شعر را به چالش کشیدند و با نوآوری و آزمایشگری، تجربههای تازهای ارائه کردند.
لوک کنارد در کتاب «یونس» با بازآفرینی منابع و الهامهای خود، شعر را وارد دنیایی نو کرد. او پیامبر کوچک کتاب مقدس را به کنفرانسهای هنری منتقل میکند، جایی که حضورش بیفایده به نظر میرسد.
کتابهای«آب چشمه» و «آویدیا» نیز برنده جایزه فوروارد شدند و با تمرکز بر محیط زیست، اقتصاد و سفرهای شخصی، اشعارشان هم انسانی و هم سیاسی است.
در میان نخستین مجموعهها، «خوبی آشفتگی» اثر ایزابل بافی با بررسی ازدواجی سمی، و مینکس اثر کارن داونز-بارتون با بازنمایی تجربههای شخصی و تبعیض، برجستهاند.
مجموعه شعرهای جمعآوریشده شیموس هینی یادآور جایگاه برجسته اوست و مجموعه کامل آثار سایمون آرمیتاژ با بازتاب مرگ و حیات جانوران در جهان انسانی، نمونههای موفق شعر امروزند. ریچارد اسکات در «آن چیزی که به کریستالهای درخشان شکست» با پرداخت به تروما و زیبایی پس از آن، یکی از جسورانهترین و برجستهترین مجموعههای امسال را ارائه کرده است.
بهترین کتابهای کودک و نوجوان سال ۲۰۲۵
سال ۲۰۲۵ با آثار برجستهای برای کودکان همراه بود؛ کتابهایی پر از شادی، داستانهای شجاعت و دوستی، و ماجراهایی که آزادی و عدالت را جشن میگیرند.
در حوزه کتابهای تصویری، مایکل روزن و هلن آکسنبری با «اوه عزیزم، ببین چه چیزی به دست آوردم» دوباره همکاری کردهاند. این کتاب با اشتباهات طنزآمیز واژگانی و شخصیتهای انسانی و حیوانی شاد و بامزه، یک اثر جذاب برای خواندن با صدای بلند است.
در مقابل، «خرس بزرگ» اثر انی بیکر داستانی شاعرانه و مهیب درباره روح خرس قطبی و تهدیدهای طمع انسانهاست، با تصاویری شگفتانگیز از آبهای سبز و جنگلهای دریایی.
راشمی سیردشپانده در «این من هستم» هویت یک کودک مهاجر را به شکلی زیبا و قدرتمند روایت میکند.
کتاب تصویری دیگر، «شب پره» اثر رابرت مکفارلن و لوک آدام هاوکر، خواننده را در سفر استعاری از تاریکی زمستان به دشت روشنایی و امید میبرد. در حوزه غیرداستانی، «پرنده همه چیز دان» اثر جیزل کلارکسون، با نگاهی طنزآلود به ۱۸ گونه پرنده، آنها را به شکل معجزهآسا و شگفتانگیز معرفی میکند.
از طنز سورئال، «جوخه دونات» اثر نیل کامرون با ماجراهای بامزه و خندهدار شخصیتهایی مثل اسپیرکلز و انزای دونات، هیجان و سرگرمی را برای ۸ سال به بالا فراهم میکند.
در ژانر خیالپردازی حماسی، کاترین راندل در «پادشگاه مسموم» ماجراجوییهای آنیا و کریستوفر را در جزایر خیالی ادامه میدهد، با نجاتهای هیجانانگیز، کتابخانههای محافظتشده توسط هارپیها و طنز ظریف و آموزنده که بر اهمیت مهربانی و دفاع از آسیبپذیران تأکید دارد.
کاتیا بالن در «نامههایی از بالا» داستان پسری به نام کان را روایت میکند که پس از ترک پدرش، با کبوتران نامهبر، پیامهایی به دنبال او میفرستد. این داستان معاصر، همانند آثار راندل، بر مراقبت از موجودات زنده و ایجاد ارتباطهای نو تمرکز دارد.
اما کارول در «دراکولا و درختان» با فانتزی تاریخی و داستانهای گوتیک و هیجانی، خوانندگان نوجوان و بالاتر را به دنیایی پر از رمز و راز، ماجراجویی و عدالت اجتماعی میبرد.
بهترین داستانهای ترجمهشده سال ۲۰۲۵
«ما جدا نمیشویم» از هان کانگ
هان کانگ، برنده نوبل ۲۰۲۴ از کره جنوبی، در آخرین رمان خود، «ما جدا نمیشویم»، ترکیبی عجیب و غریب از اعمال انسانی را ارائه میدهد. کیونگها، نویسندهای که با بحران سلامتی مواجه است، قبول میکند از پرندهی دوست بیمار خود مراقبت کند. در مرکز داستان، صحنهای مسحورکننده بین رویا و واقعیت شکل میگیرد، جایی که کیونگها در مسیر خانهی روستایی دوستش در برف کور میشود و با ارواح همراه میشود. این رمان، شاید بهترین اثر هان تا به امروز باشد.
«در محاسبه حجم» (هر دو جلد اول و دوم) از سولوی باله
در این کتاب شخصیت اصلی، تارا سلتر، در حلقهای زمانی گرفتار است؛ هر روز تکرار روز قبل است. داستان فلسفی و تأملبرانگیز است و به آرامی ذهن خواننده را به بررسی جایگاه انسان در جهان و چگونگی رهاشدن زندگیها به جریان، وادار میکند.
«کارگردان» از دانیل گولمن
در این کتاب زندگی واقعی یک فیلمساز در هالیوود دهه ۱۹۳۰ و گرفتار شدنش در اتریش تحت سلطه نازیها به شکل حماسی و سرگرمکننده روایت میکند. شخصیتهای فرعی، از پسرش که به جنبش فاشیست میپیوندد تا لنی ریفنشتال و حتی پی جی وودهاوس، بخش قابل توجهی از جذابیت داستان را میسازند.
پول برای سوختن / کتاب شیطان از آستا اولیویا نوردنهوف
این مجموعه اسکاندیناویایی، حول یک آتشسوزی مشکوک در کشتی مسافربری ۱۹۹۰ شکل گرفته و خشم، عشق، تجاوز، بیماری روانی و هنر را در داستانهایی پرانرژی و هیجانانگیز ترکیب میکند. نوردنهوف با سبک غیرمتعارف خود، روایتها را به شکلی خشمآلود و جذاب ارائه میدهد که خواننده را به کاوش بیشتر تشویق میکند.
سولولند از حسن بلاسیم
سه داستان کوتاه «سولولند»، ترجمه جاناتان رایت، زندگی در عراق پس از جنگ و تبعید را با ترکیبی از طنز و تاریکی نشان میدهد. داستانها، از جمله داروسازی که از سربازان داعش خسته شده و مغازهاش را میبندد، یا نوجوانی که ایمیل رهبر گروه شبهنظامی را مدیریت میکند، بهطرز ظریفی آشکار میکنند که ادبیات در معرض تهدید بنیادگرایی است و اهمیت خواندن این داستانها را دوچندان میکند.
بهترین رمانهای گرافیکی ۲۰۲۵
بازگشت بکتل و ساکو؛ کابویهای بلک کانتری و خدایان انتقامجو
بسیاری از رمانهای گرافیکی برتر سال ۲۰۲۵ با نگاهی پر احساس به گذشته بازمیگردند.
«اعتراف کن» از میمی پوند
مینی پوند، که کودکیاش را در کالیفرنیای دهه ۷۰ گذرانده، شیفتگی خود به خانواده اشرافی میتفورد را در «اعتراف کن» شرح میدهد؛ کتابی سرشار از سیاست جهانی، خاطرات مدرسههای انگلیسی و خردهداستانهای بامزه. روایت خواهرانی که میان فاشیسم و سوسیالیسم انتخاب میکنند و نگرشهایی را درباره طبقه، جنگ و حتی آداب مرگ شکل میدهند.
«ماهیگیر کامل» از گرت بروکس
اقتباس گرت بروکس از اثر کلاسیک ۱۶۵۳، «ماهیگیر کامل»، با طراحیهای مرکبی، دنیایی شاعرانه و خشن میسازد؛ کتابی مراقبهوار با کپورهای محتاط، قورباغههای شرور و مارماهیهای ظریف.
«خرج شده» از آلیسون بکتل
آلیسون بکتل در «خرج شده»، خاطرات داستانیشدهاش را روایت میکند؛ تصویری دلنشین از پیر شدن رادیکالها.
پنج کتاب برتر موسیقی در سال ۲۰۲۵
از یک افشاگری خشمگینانه درباره اسپاتیفای گرفته تا روایت صمیمانه جاستین کاری درباره پارکینسون و همچنین زندگینامهای تازه و جذاب از توپاک شکور؛ این پنج کتاب، نغمهای متفاوت در دنیای موسیقی سال ۲۰۲۵ به صدا درمیآورند.
«ماشین حال و هوا: ظهور اسپاتیفای و هزینههای پلیلیست کامل»
کتاب «ماشین حال و هوا» گزارشی است خشمآلود، بهشدت افسردهکننده اما کاملاً ضروری؛ اثری که با تحقیقاتی عمیق و دقیق، تصویری بیرحمانه از اسپاتیفای ارائه میدهد. لیز پلی نشان میدهد این غول استریمینگ، موسیقی را چیزی بیش از یک «پسزمینه صوتی بیهویت» نمیبیند و هنرمندان را مزاحمانی غیرضروری در مسیر کسب سود بیشتر تصور میکند. مخاطب ایدهآل این شرکت نیز نه عاشقان موسیقی، بلکه گروهی «کاربران بیتفاوت و قابلهدایت» هستند که اهمیتی به محتوای موسیقایی نمیدهند و به راحتی توسط الگوریتمها دستکاری میشوند.
کتاب پر است از نمونههایی از شیوههای تجاری تند و تیز اسپاتیفای و نشانههای اثر مخرب آن بر کیفیت و تنوع موسیقی تازه. وحشتناکترین بخش این است که پلی در نهایت هیچ جایگزین قابلاتکایی در جهانی که «راحتی» بر همهچیز غلبه دارد، نمییابد.
« مردانی در یک سن خاص: دیدارهای من با اساطیر راک» از کیت ماسمن
بدون شک «مردانی در یک سن خاص» کتابی است سختپسند، روایتی نیمهزندگینامهای که در آن، دبیر بخش هنرهای نیو استیتسمن شیفتگی خود به هنرمندان مرد سالخورده و معمولاً از مد افتاده، از راجر تیلور عضو کویین و بروس هرنزبی گرفته تا استیو پری عضو ژرنی و جان بون جووی را از خلال مجموعهای از گفتوگوها دنبال میکند؛ گفتوگوهایی گاه مضحک، گاه عمیق، گاه شوکهکننده و گاه بهشکلی عجیب تأثیرگذار.
با اینحال، آنچه کتاب را به اثری «غیرقابل چشمپوشی» تبدیل میکند، نثر درخشان، شوخطبع و موشکافانه ماسمن است؛ سبکی که کاری میکند احساسات شخصی خواننده نسبت به سوژهها کاملاً بیاهمیت شود. او در هر صفحه ترکیبی از خودآگاهی، عشق و تحلیل دقیق ارائه میدهد. در جهانی که اغلب کتابهای موسیقی، افسانههای تکراری را بازگو میکنند، «مردانی در یک سن خاص» یک دستاورد نادر است: روایتی کاملاً اصیل از تاریخ راک.
«فقط خدا میتواند مرا قضاوت کند: زندگیهای متعدد توپاک شکور»
بسیاری از روایتهای پس از مرگ توپاک شکور به سمت تقدیس افراطی او رفتهاند؛ اما جف پرلمن که بیشتر بهعنوان نویسنده حوزه ورزش شناخته میشود تا موسیقی در این بیوگرافی تازه، چهرهای بسیار پیچیدهتر و متناقضتر از هر دو تصویر رایج میسازد: نه فقط گانگستری که توپاک گاه خود را چنین نشان میداد، و نه قدیس تصویر شده در مستندی که در سال ۲۰۰۳ از او ساخته شد.
کتاب نشان میدهد شخصیت عمومی توپاک تا حد زیادی ساخته و پرداخته خود او بود: نوجوانی حساس، کمی خجالتی که باله یاد میگرفت. هرچند از خانوادهای با گذشتهای آشفته برآمده بود اما همزمان با اوج گرفتن حالت گنگستری رپ، او نیز چهرهاش را مطابق انتظارات بازار تغییر داد.
«دفترچه خاطرات ترمولو»
این کتاب از جایی تاریک آغاز میشود، جاستین کری، خواننده اصلی دل آمیتری، با تشخیص بیماری پارکینسون مواجه شده؛ شریک زندگیاش پس از سکته در خانه مراقبت بستری است و از نظر اقتصادی زندگیاش بهم ریخته است.
آنچه در ادامه میآید، کاوشی بینهایت صریح و بیپرده است از بیماری، افسردگی و زندگی در گروهی که اعضایش بهخوبی میدانند دوران طلاییشان مدتهاست به پایان رسیده.
کری باهوش، بامزه، بدقلق و بیمیل به بامزگی حقیقت واقعی این آدم است؛ کسی که نمیخواهد پایان خوش مصنوعی برای داستانش بتراشد. حتی اگر هیچیک از آهنگهای او را نشناسید، خاطرات ترمولو همچنان تجربهای غنی و پربار خواهد بود.
پنج رمان عاشقانه برتر سال ۲۰۲۵
از اختلاف سنی پیچیده گرفته تا درام روز عروسی، روابط عاشقانه ادبی، رقابتهای کاری و حتی سوی جذاب برگزیت؛ این پنج کتاب عاشقانه، ترکیبی از طنز، احساس و داستانسرایی هوشمندانه هستند.
«خودت را بوسیده شده بدان» از جسیکا استنلی
رمان مدرن و هوشمندانهای که رابطه کوتاه پدر مجرد و نویسنده مجله کورالی را دنبال میکند. داستان از ملاقاتهای اولیه آغاز شده و تا یک دهه عاشقانه ادامه پیدا میکند، در حالی که به نقش مادری، شغل و سیاست نیز میپردازد.
نثر کتاب عالی است و وزن واقعی دارد، ممکن است این کمی از فضای فرارکننده و سرگرمکننده داستان کم کند، اما لذت آن را کم نمیکند.
«عاشقانه تابستانی مشکلساز» از علی هزلود
هزلود، ستاره بزرگ رمانهای عاشقانه مدرن، در تخصص خود یعنی روابط عاشقانهی گرم و باهوش باز هم درخشیده است.
با وجود اشاره به کلمه مشکلات در عنوان داستان، برخی خوانندگان اینترنت به دلیل اختلاف سنی بین معشوقهها واکنشهای متفاوتی نشان دادند. ماجا ۲۳ ساله و کانور، دوست صمیمی برادر بزرگش، ۳۸ ساله است؛ اختلاف ۱۵ سالهای که بسته به دیدگاه، یا کاملاً قابل قبول است یا نگرانکننده.
با این حال، کتاب جذاب و لذتبخش است، پر از شوخیهای هوشمندانه و دیالوگهای تیز.
«گرمای شیرین» از بولو بابالولا
بابالولا، که پیشتر با «عسل و ادویه» در ۲۰۲۲ به انتخاب باشگاه کتاب ریز ویتراسپون درآمده بود، در این اثر جدید و سرشار از جزئیات، شخصیتهای همان رمان را دنبال میکند. در کتاب شخصیت کیکی اکنون پادکست عاشقانه اجرا میکند، اما زندگی عاشقانه خود او همچنان پر از بحران است، تا اینکه ناگهان مرد جذاب سابقش، مالاکای، به عنوان ساقدوش در یک عروسی ظاهر میشود که او نقش ساقدوش اصلی را دارد.
داستان پر از هوش و شوخطبعی است، اما شخصیتپردازی و مسائل جوانان لندن عمق واقعی و گرمی به روایت میدهد. میدانید پایان داستان چه خواهد شد؟ بله، پیشبینی آن ساده است؛ اما از مسیر لذت خواهید برد، و هر لحظه آن شیرین و سرگرمکننده است.
«داستان جلد» از مری مکفارلن
مکفارلن به قدری طنزپرداز است که برای تیم نویسندگان «اسبهای آرام» دعوت شد، خندهدارترین برنامه تلویزیونی. خوشبختانه، او همچنان رمان مینویسد و این خبر خوبی برای طرفدارانش است.
«داستان جلد» درباره دو خبرنگار است که یکدیگر را دوست ندارند اما مجبور میشوند نقش یک زوج را بازی کنند. در حقیقت، این تنها بهانهای است برای نشان دادن نثر تیز و شیرینی بنیادی داستان. جهان همیشه با داستانهای مکفارلن جای بهتری است.
«دل عاشق» از لیلی کینگ
«تو میدانستی روزی درباره تو کتابی مینویسم»، این جمله آغاز داستانی عاشقانه و دقیق است که ذهن و قلب را درگیر میکند.
از طراحی جلد، که به گتسبی بزرگ اشاره دارد، تا نام راوی، جوردن و دیگر اعضای مثلث عاشقانه، سم و یاش، همه چیز در قلمرویی ادبی و پراحساس جریان دارد.
این کتاب شور و اشتیاق جوانی و پیامدهای آن را در طول دههها با جذابیت و دقت بررسی میکند؛ هدیهای بینظیر و بیسروصدا برای عاشقان ادبیات انگلیسی.
منبع: گاردین
۵۹۲۴۴
