فعال شدن مکانیسم ماشه، تهدیدی برای اقتصاد ایران نیست

به گزارش خبرگزاری ایمنا، با فعال شدن مکانیسم ماشه، نگرانی‌ها درباره فشار اقتصادی جدید بر ایران در محافل بین‌المللی مطرح شد، این مکانیسم که تحت فشار آمریکا و برخی متحدان آن اعمال شده، هدفش نشان دادن محدودیت‌ها و اعمال فشار بر اقتصاد کشور است، اما واقعیت‌های اقتصادی و سیاسی نشان می‌دهد که اثرات آن بیشتر روانی و رسانه‌ای است.

تحلیلگران اقتصادی می‌گویند تحریم‌های اصلی که اقتصاد ایران را تحت فشار قرار داده‌اند، تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا هستند که از سال‌ها قبل اعمال شده‌اند و اثرات آن در بازارهای مختلف داخلی قابل مشاهده است، مکانیسم ماشه در واقع ابزاری سیاسی و نمادین است که بیشتر برای جلب توجه افکار عمومی و رسانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، در این شرایط ایران با اتکا به ظرفیت‌های داخلی می‌تواند از فشارهای خارجی عبور کند، کشور دارای پتانسیل‌های گسترده علمی، دانشگاهی، صنعتی و فناوری است که می‌تواند به مدیریت شرایط اقتصادی و معیشتی کمک کند، در واقع فشار خارجی فرصتی است تا ایران ضمن بازتعریف راهبردهای اقتصادی، نوآوری و بهره‌برداری از ظرفیت‌های داخلی را تسریع کند.

یکی از ابعاد مهم این فرصت، نقش دانشگاه‌ها و نخبگان کشور است. دانشگاه‌ها می‌توانند با هدایت پژوهش‌ها و پروژه‌های فناورانه، ظرفیت‌های اقتصادی و صنعتی داخلی را تقویت کنند و اثر تحریم‌ها را کاهش دهند؛ بهره‌گیری از ظرفیت نخبگان علمی، طراحی محصولات بومی، توسعه فناوری‌های نوین و ارتقای صنایع داخلی، مسیرهای مهمی هستند که اقتصاد کشور را مقاوم‌تر می‌کنند.

در عرصه بین‌المللی نیز، بسیاری از کشورهایی که بیشترین تبادل اقتصادی با ایران دارند، تحریم‌های اعمال شده از سوی مکانیسم ماشه را به رسمیت نمی‌شناسند، این واقعیت نشان می‌دهد که اثرات عملی این تحریم‌ها محدود است و ایران می‌تواند با مدیریت هوشمند اقتصادی و سیاسی، از تهدید بالقوه به فرصت واقعی تبدیل کند.

در همین زمینه، حجت‌الاسلام رستمی، رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها، گفت «تحریم‌های ناشی از فعال شدن مکانیسم ماشه صرفاً بار روانی دارد، اما می‌تواند فرصتی برای طراحی‌های نوین اقتصادی و استفاده بهتر از ظرفیت‌های داخلی ایجاد کند.» این نکته نشان می‌دهد که نگاه کارشناسان داخلی و مسئولان، بر استفاده از فرصت‌ها به جای تمرکز بر تهدیدها متمرکز است.

از منظر اقتصادی، فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند موجب تشدید انگیزه برای خودکفایی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های علمی و صنعتی داخلی شود، صنایع داخلی ایران به ویژه در حوزه انرژی، فناوری‌های نوین، کشاورزی و تولیدات پیشرفته، اکنون ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای رشد دارند که با مدیریت هوشمندانه می‌توانند بخشی از فشار تحریم‌ها را خنثی کنند، همچنین فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند فرصت‌هایی برای بازنگری در راهبردهای صادرات، توسعه بازارهای جایگزین و تقویت روابط اقتصادی با کشورهایی که تحریم‌ها را به رسمیت نمی‌شناسند ایجاد کند. کارشناسان معتقدند این شرایط می‌تواند روند صنعتی‌سازی، توسعه فناوری و رشد اقتصادی را تسریع کند و اثر روانی تحریم‌ها را کاهش دهد.

حجت‌الاسلام رستمی می‌گوید «دانشگاه‌ها و نخبگان می‌توانند با شناخت درست مسائل و ظرفیت‌های داخلی، مشکلات موجود را از سر راه بردارند تا مردم فشار روانی و اقتصادی ناشی از تحریم‌ها را حس نکنند.» این نقل‌قول، به عنوان تکمیل‌کننده تحلیل، نشان می‌دهد که در ایران نگاه مسئولان و نخبگان، بیشتر فرصت‌محور و راهبردی است، فعال شدن مکانیسم ماشه، گرچه در سطح رسانه‌ای و روانی اهمیت دارد، اما از منظر اقتصادی و عملی، تهدیدی جدی برای ایران محسوب نمی‌شود. کشور با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی، توان علمی، نخبگان و صنایع خود قادر است فشار خارجی را مدیریت کرده و از آن به نفع توسعه اقتصادی بهره ببرد، این واقعیت، سیگنالی مثبت برای بازارها، سرمایه‌گذاران و افکار عمومی داخلی و خارجی است که نشان می‌دهد ایران مسیر خودکفایی و مقاوم‌سازی اقتصاد را با قدرت ادامه می‌دهد.