هیاهو برای یک درصد کل بودجه | سهم مؤسسات فرهنگی و مذهبی از بودجه چقدر است؟

به گزارش همشهری آنلاین، منظور نویسندگان نامه از این نهادها، همان قضیه تکراری هر ساله در زمان بررسی بودجه است؛ یعنی بودجه مؤسسات فرهنگی و مذهبی. هر سال شاهد تکرار این جریان‌سازی رسانه‌ای هستیم که با شروع بررسی لایحه بودجه، عده‌ای بودجه مؤسسات فرهنگی و مذهبی را ردیف می‌کنند و آنها را عامل کسری بودجه و مشکلات اقتصاد کشور جلوه می‌دهند؛ اما یک بررسی آماری واقعی نشان می‌دهد که سهم مؤسسات فرهنگی و مذهبی از بودجه کل کشور، بسیار ناچیزتر از آنی است که برخی عامدانه آن را بزرگ جلوه می‌دهند.

سهم مؤسسات فرهنگی و مذهبی از بودجه

در بودجه‌های سالانه که توسط دولت تدوین و نهایتاً در مجلس تصویب می‌شود، اعتبارات دستگاه‌های اجرایی اصلی در جدول شماره۷ بودجه درج می‌شود. این جدول نشان می‌دهد هر دستگاه اجرایی در سال آینده چه میزان اعتبارات جاری (هزینه‌هایی مثل پرداخت حقوق کارکنان، بیمه و رفاهیات) و چقدر اعتبارات عمرانی دارد. البته این ارقام، صرفاً مصوبه لایحه بودجه است و در طول سال به ندرت پیش می‌آید که بودجه مصوب یک دستگاه اجرایی، به‌طور کامل مطابق آنچه در لایحه بودجه درج شده، تخصیص پیدا کند.

در طول سال‌های اخیر علاوه بر جدول شماره۷ که بودجه دستگاه‌های اجرایی اصلی را تعیین می‌کند، جدول شماره۹ هم ایجاد شده که به ردیف‌های متفرقه معروف شده است. منظور از ردیف‌های متفرقه، تخصیص بودجه برای دستگاه‌ها، مؤسسات یا پروژه‌هایی است که جزو دستگاه‌های اجرایی اصلی نیستند و در جدول شماره۷ دیده نشده‌اند.

عمده دعواهای رسانه‌ای سالیان اخیر درباره بودجه مؤسسات فرهنگی و مذهبی به برخی دستگاه‌های جدول شماره۷ مثل صداوسیما و سازمان تبلیغات یا مؤسسات حاضر در جدول شماره۹ بازمی‌گردد. همانطور که ذکر شد صرف درج اعتبارات در جداول بودجه به‌معنای الزام به پرداخت آن نیست و معمولا هم سازمان برنامه و بودجه پولی برای پرداخت کامل بودجه این مؤسسات ندارد.

با این حال، بررسی بودجه مدنظر مؤسسات فرهنگی و مذهبی مندرج در جداول ۷و ۹بودجه ۱۴۰۴گویای سهم اندک آنها از کل بودجه دولت است. بررسی بیش از ۴۰ردیف بودجه مربوط به مؤسسات فرهنگی و مذهبی مندرج در جداول ۷و ۹ بودجه امسال نشان می‌دهد که مجموع اعتبارات جاری و عمرانی آنها حدود ۹۰هزار میلیارد تومان است که البته بیشتر از نصف این رقم مربوط به صداوسیماست. یعنی بودجه مؤسسات فرهنگی و مذهبی بدون صداوسیما حدود ۴۲هزار میلیارد تومان؛ درحالی‌که کل بودجه عمومی دولت در سال‌جاری ۵۳۸۴هزار میلیارد تومان است. یعنی بودجه حدود ۴۰مؤسسه فرهنگی و مذهبی کمتر از یک درصد کل بودجه دولت است. با احتساب بودجه صداوسیما مجموع بودجه این مؤسسات فرهنگی و مذهبی به ۱.۷درصد کل بودجه دولت می‌رسد.

واکنش رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس

غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به اینکه آیا مجلس با حذف بودجه برخی نهادها و سازمان‌ها موافق است، بیان کرد: آقای رئیس‌جمهور هنوز چیزی نگفته‌اند. رئیس‌جمهور هر چیز زائدی را بخواهد حذف کند حتما مجلس کمکش خواهد کرد اما بستگی دارد چه چیز زائدی مدنظر ایشان باشد.

او درباره اینکه گفته شده برخی نهادها و سازمان‌ها که بودجه دریافت می‌کنند نه گزارش سالانه‌ای منتشر می‌کنند نه به‌طور شفاف به مردم گزارش می‌دهند، بیان کرد: اصلا این نهادها سهم و عددشان در بودجه بسیار کم است و سازمان برنامه هم به آنها تخصیصی نمی‌دهد، اینکه ناکارآمدی بودجه را به ۴تا نهاد متصل کنیم، به‌نظرم ظلم به بودجه و حاکمیت است.

تاجگردون ادامه داد: اولاً در مورد بودجه نهادهای فرهنگی ما ۴حوزه یا دانشگاه علمیه که بیشتر نداریم، مؤسسات فرهنگی که همه حذف شدند و نداریم و فقط چند مرکز مانده است. مثلا مرکز خدمات حوزه علمیه قم، یکسری طلاب هستند که حق بیمه‌شان و هزینه سرانه تحصیل‌شان را می‌گیرند.

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تأکید کرد: کل ناکارآمدی و سختی‌های بودجه را نباید به موضوعات اینچنینی متصل کنیم. من نظر شخصی‌ام را به‌عنوان کسی که سال‌هاست کار بودجه انجام می‌دهم، می‌گویم و معتقدم این‌گونه برخورد کردن، ظلم است.

۵۳۸۴هزار میلیارد تومان = کل بودجه عمومی دولت در سال ۱۴۰۴

۹۱هزار میلیارد تومان = کل بودجه مؤسسات فرهنگی و مذهبی با صداوسیما = ۱.۷درصد کل بودجه عمومی دولت

۴۲هزار میلیارد تومان = کل بودجه مؤسسات فرهنگی و مذهبی بدون صداوسیما = ۰.۸درصد کل بودجه عمومی دولت