کامران فانی؛ معمار نظام علمی در کتابخانههای ایـران
آیین یادبود زندهیاد فانی از مفاخر علمی و فرهنگی کشور در حوزه کتابداری، ترجمه و نسخهپژوهی، در سالن کتابخانه عمومی امام خمینی(ره) برگزار شد.
اطلاعات نوشت: فرهنگ قزوین در دانشدوستی و هنرپروری مردم آن ریشه دارد و در طول تاریخ، مفاخر بسیاری را در حوزههای گوناگون علمی، ادبی، هنری و دینی پرورش داده است که از جمله آنها میتوان از استاد کامران فانی، چهره ارزشمند فرهنگی و علمی این خطه یاد کرد، عالمی که نقش مهمی در تربیت نسلهای آگاه و فرهنگدوست داشت.
قزوین در دوران معاصر و مانند گذشته، خاستگاه اندیشمندان و فرهیختگان برجسته است که استاد کامران فانی از جمله چهرههای ارزشمند فرهنگی و علمی این شهر بهشمار میآید. او با سالها تلاش در عرصههای آموزش، پژوهش و ترویج فرهنگ، نقش مهمی در تربیت نسلهای آگاه و فرهنگدوست ایفا کرد . اندیشه ژرف، اخلاق علمی و تعهد فرهنگی استاد فانی، او را به الگویی ماندگار برای جامعه علمی و فرهنگی قزوین بدل کرد.
استاد کامران فانی (۲۵ فروردین ۱۳۲۳، قزوین – ۲۲ آذر ۱۴۰۴) نویسنده، مترجم، کتابدار و نسخهپژوه برجسته ایرانی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود. او ابتدا تحصیل در رشته پزشکی را در دانشگاه تهران آغاز کرد، اما با تغییر مسیر، در رشته زبان و ادبیات فارسی فارغالتحصیل شد و سپس مدرک کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاعرسانی را دریافت کرد. فانی از محضر استادانی مانند عبدالحسین زرینکوب، ذبیحالله صفا، بدیعالزمان فروزانفر و پرویز ناتل خانلری بهره برد.
وی از سال ۱۳۵۹ در کتابخانه ملی ایران فعالیت داشت و بهعنوان عضو هیأت علمی، مشاور ریاست و سرپرست بخش ایرانشناسی نقش مهمی در توسعه علمی کتابداری کشور ایفا کرد. سرپرستی و مشارکت در تدوین آثاری مانند دائره المعارف تشیع، دانشنامه کودکان و نوجوانان و دائره المعارف دموکراسی و ترجمه آثار برجسته ادبی، جایگاه او را در فرهنگ معاصر ایران ماندگار ساخت. به همین دلیل به همت اداره کل کتابخانههای عمومی استان قزوین، آیین یادبود زندهیاد فانی از مفاخر علمی و فرهنگی کشور در حوزه کتابداری، ترجمه و نسخهپژوهی، در سالن کتابخانه عمومی امام خمینی(ره) برگزار شد.
در این آیین احمد مسجدجامعی، وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی و سیامک محبوب، معاون توسعه کتابخانهها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانههای عمومی کشور به عنوان سخنرانان علمی، به تبیین جایگاه و نقش ماندگار این استاد فقید در توسعه دانش کتابداری و فرهنگ کتابخوانی کشور پرداختند.
استاد فانی، پایه گذار طبقهبندی علوم
مسجد جامعی در مراسم بزرگداشت استاد فانی، او را از برجستهترین چهرههای فرهنگی و علمی معاصر ایران خواند و گفت: این استاد برجسته از پایهگذاران طبقهبندی علوم بهشمار میآید؛ نقشی که موجب شد آثار و اندیشههای او در اغلب کتابخانههای کشور حضور داشته باشد.
وی با اشاره به جایگاه ممتاز استاد فانی افزود: طبقهبندیای که مرحوم فانی برای علوم ارائه داد، نیازی به توضیح مفصل ندارد، زیرا بدون این گروهبندی، ساختارمند کردن علم بهصورت فیزیکی امکانپذیر نیست.
وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: مرحوم کامران فانی از معدود افرادی بود که در چندین حوزه علمی و فرهنگی صاحبنظر و رأی بود و عشق و علاقه خود را صرف اعتلای فرهنگ و دانش این سرزمین کرد. فانی فقط به دانستن علوم بسنده نمیکرد، بلکه دل در گروی بالندگی فرهنگی ایران داشت و هرجا که کتاب و کتابخانهای وجود دارد، ردپای اندیشه او نیز دیده میشود.
مسجدجامعی با اشاره به فعالیتهای گسترده فانی گفت: او برای سنین و سطوح گوناگون سواد، کار کرد و «دایره المعارف کودکان و نوجوانان» را به سرانجام رساند. همچنین با پایهگذاری «دایره المعارف سوداگر»، گامی مهم در تدوین دانشنامهای بهروز برداشت، همکاری با «دایره المعارف تشیع» و مشارکت در حوزه زبان و ادب فارسی از دیگر فعالیتهای علمی او بود.
وی فضائل اخلاقی استاد فانی را همسنگ دانش او دانست و تأکید کرد: تواضع، بیاعتنایی به مادیات و بخشش علمی از ویژگیهای بارز او بود. فانی بسیاری از آثار را مقدمهنویسی و ویرایش میکرد، بیآنکه نامش برجسته شود. او نوشتن را فقط در صورت ضرورت میپذیرفت و همواره به شاگردانش توصیه میکرد که «بخوانید، بخوانید و بخوانید».
ادای دین به استاد فانی وظیفه همه است
آزاده نظربلند، دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور، هم با اشاره به جایگاه علمی و حرفهای استاد فانی گفت: ادای دین به استاد فانی وظیفه همه است؛ ایشان در کتابداری نقش غیرقابل انکاری داشتند و معیار دقت و مسئولیتپذیری حرفهای بودند. تحول کتابخانهها با تکیه بر بنیانهای فکری استاد فانی و همردههای ایشان شکل گرفت و منش و برخورد حرفهای ایشان باید الگویی برای همه کتابداران باشد.
شهرام احمدپوربر، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار قزوین هم در آیین یادبود زندهیاد کامران فانی، قزوین را یکی از کانونهای تأثیرگذار فرهنگ، علم و تمدن ایران دانست و گفت: استاد فانی از مفاخر بزرگ کشور و استان قزوین بود که آثار و خدمات علمی او ماندگار و الهامبخش نسلهای آینده خواهد بود.
معاون سیاسی استاندار قزوین با اشاره به پیشینه تاریخی استان افزود: قزوین در دورههای گوناگون تاریخی از ساسانیان و سلجوقیان تا صفویان، دورههای اوج و شکوفایی را تجربه کرده و همواره خاستگاه شخصیتهای برجسته در حوزههای علمی، فرهنگی، هنری و حکمرانی بوده است. اگر امروز بخواهیم از «مکتب قزوین» سخن بگوییم، این مکتب مجموعهای جامع از علوم، فنون، هنرها و سرمایههای انسانی را در بر میگیرد.
مدیر کل کتابخانههای عمومی استان قزوین نیز در این مراسم بر جایگاه رفیع استاد فانی، این اندیشمند قزوینی و عشق بیپایان او به دانش و فرهنگ تاکید کرد و گفت: این هنرمند پرآوازه چراغدار دانش و فرهنگ کشور بود.
مهدیه قافلهباشی ادامه داد: کامران فانی که اصالتی قزوینی داشت، فقط یک کتابدار نبود، بلکه اندیشمندی برجسته با عشقی پایانناپذیر به دانش بود، وی چراغ دانایی را همواره روشن نگه داشت و آثاری ماندگار و ویژهای نیز از خود برجای گذاشت.
وی با بیان اینکه باید در زمان حیات این استاد گرانقدر از او قدردانی میشد، تأکید کرد: امروز کتابخانههای عمومی ما، فارغ از هر جنسیت و علاقهمندی، میزبان تمامی شهروندان استان است، قزوین همواره مهد پرورش بزرگان، اندیشمندان و ادیبان فراوانی بوده است و ما امروز وظیفه داریم این میراث را پاس بداریم.
پایانبخش این آیین، رونمایی از تمبر یادبود استاد کامران فانی بود که به پاس خدمات و دستاوردهای ایشان در حوزه کتابداری و فرهنگ کشور اجرا شد.
گردآوری: کلبه سرگرمی
شما چه نظری دارید؟ دیدگاه خود را در سایت کلبه سرگرمی بنویسید.
