در حالی که تاریخ دقیق آغاز اجرای مرحله پنجم کالابرگ الکترونیک هنوز به صورت رسمی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام نشده است، مسئولان مربوطه از سه تغییر اساسی و تأثیرگذار در این مرحله خبر داده‌اند که عمده تمرکز آن‌ها بر روی تثبیت قیمت کالاها برای مشمولین و همچنین افزایش تنوع سبد خرید خانوار است.

یکی از مهم‌ترین تغییرات اعلام شده، افزایش تعداد اقلام قابل خرید از طریق اعتبار کالابرگ از ۱۱ قلم پایه به ۱۵ قلم است. این افزایش شامل اضافه شدن اقلام پروتئینی جدید است تا سبد غذایی خانوار کامل‌تر شود.

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به‌عنوان مجری طرح کالابرگ الکترونیک، هنوز تاریخ دقیقی از اجرای مرحله جدید اعلام نکرده است، اما اخباری که از گوشه‌ و کنار به‌گوش می‌رسد، از سه تغییر عمده حکایت دارد.

کالابرگ الکترونیک که اواخر سال ۱۴۰۱ کلید خورد، به‌زودی وارد مرحله پنجم خواهد شد.

• اولین تغییر: اضافه شدن وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها و ارگان‌های جدید به وزارت تعاون در اجرای طرح.
• دومین تغییر: پیشنهاد ثابت ماندن قیمت اجناس در طرح کالابرگ توسط وزارت جهادکشاورزی.
• سومین تغییر: اضافه شدن چهار قلم کالای جدید به اقلام ۱۱ گانه قبلی.

کالابرگ الکترونیک قرار است در شیوه جدید، نسبت به مرحله قبلی، تغییر عمده‌ای از نظر قیمت مصرف‌کننده داشته باشد. در مراحل قبلی، قیمت روغن یا هر کالای دیگری می‌توانست در فاصله دو ماه (مثلاً اردیبهشت تا خرداد) دو هزینه متفاوت برای مصرف‌کننده بتراشد؛ اما طبق وعده وزیر جهادکشاورزی، از مرحله پنجم به بعد نباید انتظار تغییر قیمت داشته باشیم.

وزیر جهادکشاورزی اعلام کرده است که پیشنهاد ثابت ماندن قیمت کالا در طرح کالابرگ الکترونیک به رئیس‌جمهور ارائه شده و بعد از موافقت، دستور نهایی به‌زودی صادر خواهد شد. طبق این پیشنهاد، قیمت کالاهایی مانند گوشت، مرغ، برنج و روغن ثابت می‌ماند و نوسانات قیمت در بازار مشمول کالاهای مخصوص طرح کالابرگ نخواهد شد.

غلامرضا نوری قزلجه در مصاحبه‌ای با صداوسیما وعده داد که حتی اصلاح قیمت‌های بازار که امری مرسوم برای مرغ و برخی کالاها است، در طرح کالابرگ الکترونیک اعمال نخواهد شد.

طرح کالابرگ الکترونیک تا پیش از اجرای مرحله ۵ با عرضه ۱۱ قلم جنس مختلف اجرا می‌شد، اما از این به بعد، پای کالاهای جدید به این طرح باز می‌شود. انتظار می‌رود که گوشت بوقلمون و گوشت بلدرچین در کنار ماهی و میگو به فهرست اجناس کالابرگ الکترونیک اضافه شوند تا جمع کل کالاها به ۱۵ قلم مختلف برسد.

کالابرگ الکترونیک پیش از این شامل اقلام زیر بود:

• گروه لبنیات: شیر کم‌چرب، پنیر UF و ماست کم‌چرب.
• گروه پروتئین: تخم مرغ، گوشت مرغ و گوشت منجمد گوساله.
• خواروبار: ماکارونی، برنج، قند و شکر، حبوبات و روغن مایع.

تا امروز، طرح کالابرگ الکترونیک صرفاً وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را به‌عنوان مجری اصلی می‌شناخت. از این پس، دستگاه‌ها و ارگان‌های بیشتری در اجرای طرح حضور خواهند داشت تا بحث ثبات قیمت برای مصرف‌کننده به‌شکلی جدی‌تر دنبال شود.

اظهارات احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نشان می‌دهد که برای حفظ ثبات قیمت‌ها در این طرح، انعقاد قراردادهای دو تا سه‌ماهه با عرضه‌کننده‌ها اولین شرط است؛ در غیر این صورت، بودجه فقط به وزارت تعاون تخصیص پیدا می‌کند و شاهد تغییر قیمت‌ها پس از یک هفته از اجرای طرح خواهیم بود.

مرحله جدید کالابرگ الکترونیک هنوز در مرحله تصمیم‌گیری است. طبق اظهارات وزیر تعاون، جلساتی بین ارگان‌های دولت و حتی با حضور نمایندگان مجلس برگزار شده و به‌زودی جلسه‌ای با حضور معاون اول رئیس‌جمهور برای جمع‌بندی نهایی شکل می‌گیرد تا شیوه جدید کالابرگ الکترونیک رسماً نهایی شود.

با اضافه شدن ۴ قلم جدید (شامل انواع گوشت و آبزیان)، پوشش سبد خانوار گسترده‌تر شده و مجموع اقلام به ۱۵ قلم خواهد رسید.

تضمین ثبات قیمت برای دهک‌های هدف: علی‌رغم نوسانات احتمالی در بازار آزاد، وزارت جهاد کشاورزی پیشنهاد داده است که قیمت کالاهای اساسی مشمول طرح کالابرگ برای خانوارهای تحت پوشش، حتی در صورت اعمال تغییرات قیمتی در سطح کلان، ثابت بماند. این مکانیزم برای حمایت مستقیم از مصرف‌کننده نهایی طراحی شده است.

الزام به قراردادهای بلندمدت: وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تأکید کرده است که تحقق این هدف (تثبیت قیمت‌ها) منوط به این است که وزارتخانه بتواند با عرضه‌کنندگان اصلی، قراردادهای خرید و فروش با ثبات قیمتی در بازه زمانی دو تا سه‌ماهه منعقد نماید. این قراردادها به عنوان ضمانت اجرایی تخصیص بودجه عمل خواهند کرد.

این تغییرات نشان دهنده تلاش برای تبدیل کالابرگ از یک یارانه عمومی به یک ابزار هدفمند برای کنترل تورم معیشتی است.