یادداشت | برای پیشگیری از جرایم

همشهری آنلاین – گروه سیاسی: اصغر جهانگیر، معاون اجتماعی قوه قضاییه در یادداشتی برای همشهری آنلاین نوشت:

امروزه آسیب‌های اجتماعی در دنیای کنونی به یک نگرانی و دغدغه جدی تبدیل شده است. کشورها در نظام حکمرانی اجتماعی خود دریافته‌اند اگر جلوی آسیب‌های اجتماعی گرفته نشود، این آسیب‌ها به جرایم و بحران‌های اجتماعی تبدیل می‌شود.

بنابراین تدبیر راهبردی این است که با برنامه‌ریزی دقیق، موضوع پیشگیری از آسیب‌ها و جرایم در دستور کار مستمر نظام حکمرانی باشد.

مزیت کشور و جامعه‌ای که مبتنی بر موازین و آموزه‌های دینی اداره می‌شود این است که قانون و اخلاق ۲ رکن اساسی هستند که می‌توانند در حوزه پیشگیری از جرایم و آسیب‌های اجتماعی، نقش آفرینی بی‌بدیلی داشته باشند.

در همین راستا، قوه قضاییه با توجه به ظرفیت نظام حکمرانی دینی، کوشیده است تا با برنامه‌های ویژه، تصمیات کلیدی و حضور میدانی، موضوع پیشگیری از آسیب‌ها و جرایم را به صورت مستمر و پیگیرانه دنبال کند و ۳ گام بزرگ را در دستور کار همیشگی خود داشته باشد.

گام اول پاسخگو کردن همه دستگاه‌ها در انجام وظایف قانونی و جلوگیری از ترک فعل‌ها است.

منشأ بسیاری از آسیب‌ها و در ادامه بروز و ظهور جرائم، ترک فعل دستگاه‌هاست و دقیقا اینجاست که معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرم قوه قضاییه معتقد است که نباید صرفا منتظر گزارش‌های رسیدگی ماند.

باید با استفاده از ظرفیت‌های سازمان بازرسی، گزارش‌های عمومی مردم و سامانه سجام (سامانه جمع‌آوری اطلاعات مردمی) در شناسایی و رفع مشکلات آسیب‌ها و جرایم احتمالی اقدام کرد.

گام دوم احقاق حقوق عامه و آگاه‌سازی جامعه است. در همین زمینه، برنامه‌های متعددی در معاونت اجتماعی عدلیه اجرا می‌شود. طرح‌هایی نظیر«هر مسجد یک حقوقدان»، «قاضی مدرسه» تا تقسیم کار ملی برای جلوگیری از جرائم مهمی مانند سرقت که در شورای عالی پیشگیری از جرم دنبال و اجرا شده است، در همین راستاست.

ضمن اینکه موضوع تقویت آگاهی‌های حقوقی مردم، خودش نقش مهمی در صیانت از حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دارد.

گام سوم، عملیاتی کردن ارتقای امنیت در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی در جامعه است.

امنیت اجتماعی پهنه گسترده‌ای دارد و از جلوگیری از گسترش حاشیه‌نشینی تا ساخت‌وسازهای غیرمجاز را در بر می‌گیرد. همچنین مقابله با گران‌فروشی و کم‌فروشی و فسادهای مالی از مصادیق امنیت اقتصادی است.

در حوزه امنیت فرهنگی هم پیشگیری از آسیب‌های ناشی از فضای مجازی در اولویت است.

و بالاخره باید گفت که رمز و راز موفقیت در برنامه‌های پیشگیری از آسیب‌ها و جرایم اجتماعی، این است که برنامه‌ها مستمر، هدفمند و مبتنی بر آسیب‌شناسی دقیق باشد. در این صورت است که می‌توان با پیشگیری، روندی را داشته باشیم که مسائل کوچک به بحران‌ها و در ادامه بحران‌ها به جرایم تبدیل نشود.